નવી દિલ્હી: સૌરમંડળની (Solar System) બહાર એક ગ્રહ મળી આવ્યો છે, જેના વાતાવરણમાં કાર્બન ડાયોક્સાઇડ (CO2) મળી આવ્યો છે. મળતી માહિતી મુજબ જેમ્સ વેબ સ્પેસ ટેલિસ્કોપ (JWST) દ્વારા આ ગ્રહની શોધ કરવામાં આવી છે. આ ગ્રહ ગેસ જાયન્ટ છે. જે આપણા સૂર્ય જેવા તારાની આસપાસ ફરે છે. આ શોધ નેચર જર્નલમાં પ્રકાશિત કરવા માટે મોકલવામાં આવી છે.
સૂત્રો પાસેથી મળતી માહિતી મુજબ વૈજ્ઞાનિકોએ કાર્બન ડાયોક્સાઈડ ધરાવતા આ ગ્રહને WASP-39b નામ આપ્યું છે. તેનું વજન આપણા ગ્રહ ગુરુનો ચોથો ભાગનું છે. પરંતુ વ્યાસ ગુરુ કરતા 1.3 ગણો વધારે છે. અહીં તાપમાન લગભગ 900 ડિગ્રી સેલ્સિયસ છે. આ ગ્રહ તેના તારાની ખૂબ નજીક પરિભ્રમણ કરી રહ્યો છે. આ ગ્રહ ચાર દિવસમાં તેના તારાની આસપાસ એક પરિક્રમા કરે છે. એટલે કે, તેની એક ક્રાંતિ ચાર પૃથ્વી દિવસની બરાબર છે. જો કે, આ ગ્રહની શોધ વર્ષ 2011 માં થઈ હતી. પરંતુ હવે તેની તસવીર સામે આવી છે.
11 વર્ષ પહેલા કરવામાં આવેલી શોધ પૃથ્વી પર રેડિયો ટેલિસ્કોપની મદદથી કરવામાં આવી હતી. આ સિવાય તેની ઝાંખી તસવીરો હબલ અને સ્પિટ્ઝર સ્પેસ ટેલિસ્કોપ દ્વારા લેવામાં આવી હતી. જેના પરથી જાણવા મળ્યું કે તેના વાતાવરણમાં સ્ટીમ, સોડિયમ અને પોટેશિયમ પણ હાજર છે. જેમ્સ વેબ સ્પેસ ટેલિસ્કોપનું ઇન્ફ્રારેડ ઇમેજિંગ એટલું શક્તિશાળી છે કે તે વધુ સારા ચિત્રો લેવામાં સક્ષમ હતું.
મળતી માહિતી મુજબ ગ્રહ ઉપર મળી આવેલા વાયુઓની વિશેષતા એ છે કે તેઓ ચોક્કસ પ્રકારના રંગોને શોષી લે છે. આ રંગોનું વિશ્લેષણ કરીને એ જાણી શકાય છે કે કયા ગ્રહ પર કયો વાયુ ઓછો કે ઓછો છે. WASP-39b પર હાજર કાર્બન ડાયોક્સાઇડની ઓળખ જેમ્સ વેબના નિયર-ઇન્ફ્રારેડ સ્પેક્ટ્રોગ્રાફ (NIRSpec) દ્વારા કરવામાં આવી હતી. કાર્બન ડાયોક્સાઇડની હાજરી તેના રંગોમાંથી આવી છે જે 4.1 થી 4.6 માઇક્રોન સુધીની છે. આપણા સૌરમંડળની બહારના ગ્રહ પર આ સ્તરે કાર્બન ડાયોક્સાઇડની શોધ પ્રથમ વખત થઈ છે.
જેડબ્લ્યુએસટી ટ્રાન્ઝિટીંગ એક્સોપ્લેનેટ કોમ્યુનિટીના સભ્ય અને જોન્સ હોપકિન્સ યુનિવર્સિટીના સ્નાતક જાફર રૂસ્તમકુલોવે કહ્યું ગ્રહ પર આટલી મોટી માત્રામાં કાર્બન ડાયોક્સાઇડ હોવું એ એક મોટી શોધ હતી. અત્યાર સુધી કોઈ અવકાશ વેધશાળાએ આ સ્તરે આ ગેસની શોધ કરી ન હતી.
