રાષ્ટ્રીય રાજધાની દિલ્હીમાં વધતા વાયુ પ્રદૂષણને ધ્યાનમાં રાખીને આજે 18 ડિસેમ્બર ગુરુવારથી ‘નો PUC, નો ફ્યુઅલ’ નિયમ અમલમાં આવ્યો છે. દિલ્હી સરકાર અને હવા ગુણવત્તા વ્યવસ્થાપન કમિશન (CAQM) દ્વારા લેવામાં આવેલા આ કડક નિર્ણય મુજબ માન્ય પ્રદૂષણ નિયંત્રણ પ્રમાણપત્ર (PUC) વગરના કોઈપણ વાહનને પેટ્રોલ, ડીઝલ અથવા CNG આપવામાં આવશે નહીં. સરકારનું કહેવું છે કે આ પગલું પ્રદૂષણના સ્તરને ઘટાડવા માટે અત્યંત જરૂરી છે.
આ સાથે જ દિલ્હીની બહાર નોંધાયેલા અને BS-VI કરતાં નીચા ઉત્સર્જન ધોરણ ધરાવતા વાહનોના રાજધાનીમાં પ્રવેશ પર પણ પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવ્યો છે. આ આદેશ પર્યાવરણ (સુરક્ષા) અધિનિયમ 1986ની કલમ 5 હેઠળ જારી કરવામાં આવ્યો છે અને જ્યાં સુધી GRAP સ્ટેજ-IV (ગંભીર+) અમલમાં રહેશે ત્યાં સુધી લાગુ રહેશે.
દિલ્હીના તમામ પેટ્રોલ, ડીઝલ અને CNG પંપોને સ્પષ્ટ નિર્દેશ આપવામાં આવ્યો છે કે PUC પ્રમાણપત્ર ચકાસ્યા બાદ જ ફ્યુઅલ આપવું. PUC વગર બળતણ લેવાતા વાહનો સામે કાનૂની કાર્યવાહી અને દંડ થશે. ચકાસણી માટે ANPR કેમેરા, વાહન ડેટાબેઝ, વૉઇસ એલર્ટ સિસ્ટમ અને મેદાન પર પોલીસનો સહારો લેવામાં આવશે.
GRAP સ્ટેજ-IV દરમિયાન, CNG અને ઇલેક્ટ્રિક વાહનો, જાહેર પરિવહન, કટોકટી સેવાઓ તથા આવશ્યક ચીજવસ્તુઓ સાથે સંકળાયેલા વાહનોને છૂટ આપવામાં આવી છે. જોકે બાંધકામ સામગ્રી જેમ કે રેતી, કાંકરી, સિમેન્ટ, ઈંટો અને કાટમાળ વહન કરતા વાહનોને દિલ્હીમાં પ્રવેશવાની મંજૂરી નહીં મળે.
નિયમોના કડક અમલ માટે દિલ્હી પોલીસે 580 કર્મચારીઓનું વિશેષ દળ તૈનાત કર્યું છે. શહેરમાં કુલ 126 ચેકપોઇન્ટ બનાવવામાં આવ્યા છે. ઉપરાંત પરિવહન વિભાગના અધિકારીઓ પણ પેટ્રોલ પંપ પર હાજર રહેશે.
સરકારના જણાવ્યા મુજબ IIT કાનપુરના અહેવાલ અનુસાર શિયાળામાં દિલ્હીના PM10 પ્રદૂષણમાં વાહનોનો ફાળો લગભગ 19.7% અને PM2.5માં 25.1% જેટલો છે. સરકારનો દાવો છે કે આ કડક પગલાંઓથી પ્રદૂષણ પર નિયંત્રણ લાવવામાં મદદ મળશે અને દિલ્હીની હવાની ગુણવત્તામાં સુધારો થશે.
