નવી દિલ્હી: 25 વર્ષ પછી એટલે કે આઝાદીના 100 વર્ષ પૂર્ણ થવા પર, ભારત (India) માત્ર શતાબ્દી વર્ષની ઉજવણી જ નહીં પણ વિશ્વનું નેતૃત્વ કરશે. તાજેતરમાં ભારત યુકેને (UK) પછાડીને વિશ્વની પાંચમી સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા (Economy) બની ગયું છે અને એવી અપેક્ષા રાખવામાં આવે છે કે વર્ષ 2047 સુધીમાં, ભારત ત્રીજી સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા બનવા માટે 15 ટ્રિલિયન ડોલરથી વધુની જીડીપી હાંસલ કરશે . તમને ભારતના વૈશ્વિક ચિત્રનો અંદાજ એ વાત પરથી મળી શકે છે કે વૈશ્વિક મંદીની વચ્ચે ભારત એકમાત્ર એવો દેશ છે જેની અર્થવ્યવસ્થા ઝડપથી વધી રહી છે. આ માત્ર ભારતમાં જ નહીં પરંતુ સમગ્ર વિશ્વમાં ઉત્પાદન વ્યવસાયો માટે ચોક્કસપણે આશાનું કિરણ છે.
જો ભારત વર્ષ 2047 સુધીમાં 20 ટ્રિલિયન ડોલરના અંદાજિત લક્ષ્ય સુધી પહોંચવા માંગે છે, તો તેના માટે મેન્યુફેકચરીંગ સેકટરમાં વૃદ્ધિ કરવી ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે . ભારતની આ યાત્રા તેના સાચા નિર્ણયો અને યોગ્ય પગલાં અને સખત અમલીકરણ સાથે ભારતનું ઉત્પાદન ક્ષેત્ર 4.5 ટ્રિલિયન ડોલર સુધી પહોંચી શકે છે અને તેનો જીડીપી હિસ્સો 22 ટકા છે.
ભારતે મેન્યુફેક્ચરિંગમાં આગળ વધવા માટે, સૌથી મહત્વની બાબત એ છે કે તેનું ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર ભવિષ્ય તૈયાર રાખવું અને લોજિસ્ટિક્સ ખર્ચમાં ઘટાડો કરવો. ઉદ્યોગ-વિશિષ્ટ વ્યવસાય માટે ભારતમાં 1.2 બિલિયન ડોલરના રોકાણ સાથે, ભારતે 2030 સુધીમાં લોજિસ્ટિક્સ ખર્ચને જીડીપીના 8 ટકા સુધી ઘટાડવાનું લક્ષ્ય રાખ્યું છે.
લોજિસ્ટિક્સ ખર્ચ ઘટાડવા માટે, કેન્દ્ર સરકારે ગયા વર્ષે જ નેશનલ લોજિસ્ટિકસ પોલિસી શરૂ કરી છે , જેથી ફેક્ટરીમાંથી નીકળતા માલના પરિવહનના ખર્ચમાં ઘટાડો કરી શકાય. આ સિવાય ભારતીય વેપારીઓ પોતાનો માલ આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે ઓછા ભાવે સરળતાથી વેચી શકે છે. ભારત પાસે ફાર્માસ્યુટિકલ્સ, કેમિકલ્સ, ટેક્સટાઈલ અને એપેરલ અને ઓટોમોટિવમાં બહોળો અનુભવ છે. જો કે, મેગા-સ્કેલ સુવિધાઓના સંદર્ભમાં તફાવત સ્પષ્ટપણે દેખાય છે. આ અંતરને ધ્યાનમાં રાખીને, ભારતે અનુભવી ક્ષેત્ર પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવાની જરૂર છે જેમાં તેની કુશળતા છે જેથી કરીને અન્ય કોઈ દેશ આ ક્ષેત્રોમાં આગળ ન વધે.
ભારત પાસે હાલમાં રિન્યુએબલ એનર્જી, એરોસ્પેસ અને હાઈટેક સેમિકન્ડક્ટર્સમાં બહુ અનુભવ નથી, પરંતુ સરકારે આ દિશામાં પણ વિચારવાનું શરૂ કર્યું છે, પરિણામે વૈશ્વિક કંપનીઓ હવે ભારતમાં ઉત્પાદન કરવા સંમત થઈ રહી છે. એપલ, સેમસંગ જેવી મોટી કંપનીઓ હવે ધીમે-ધીમે ભારતમાંથી આખી દુનિયામાં તેમના ઉત્પાદનો વેચી રહી છે.
ભારતે નેક્સ્ટ જનરેશન સેક્ટર પર ખાસ ધ્યાન આપવાની જરૂર છે જેમાં ટેક ઘણું યોગદાન આપવા જઈ રહી છે. ભારતે ખાનગી રોકાણને પ્રોત્સાહિત કરવા તેમજ આર એન્ડ ડી, ટેક્નોલોજી ટ્રાન્સફર, વૈશ્વિક જોડાણો અને એક નક્કર પાયો બનાવવા માટે શિક્ષણ, ઉદ્યોગ અને સરકાર વચ્ચેના સહયોગ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવાની જરૂર છે. જો ભારતે મેન્યુફેક્ચરિંગ સેક્ટરમાં આગળ વધવું હશે તો દેશને ઉદ્યોગ માટે તૈયાર વર્કફોર્સ બનાવવાની સખત જરૂર છે. આ માટે, સંસ્થાઓએ અભ્યાસક્રમ, કૌશલ્ય વિકાસ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવાની જરૂર છે, જેથી આવનાર યુગ ઉદ્યોગ માટે તૈયાર હોય અને ઉત્પાદનને ટેકો આપવા સક્ષમ હોય.
