નાસા ડાર્ટ મિશન: અવકાશ સાથે જોડાયેલા કેટલાક સમાચાર છે, જે સાંભળીને ખૂબ જ રોમાંચક છે. પણ જ્યારે એવું કહેવામાં આવે છે કે કોઈ ગ્રહ પૃથ્વી પર ત્રાટકવા જઇ રહ્યો છે, ત્યારે તેના વિશે લોકોમાં ભય અને ઉત્સુકતા વધુ દેખાય છે. પરંતુ હવે યુએસ સ્પેસ એજન્સી નાસા (National Aeronautics and Space Administration) એસ્ટરોઇડ્સથી સંબંધિત સમસ્યાને હલ કરવા જઈ રહી છે. આ એક એવું મિશન છે જે ફિલ્મની વાર્તા કરતા વધારે સારું લાગે છે. વૈજ્ઞાનિકોએ એક પ્રોજેક્ટ તૈયાર કર્યો છે, જેની મદદથી એસ્ટરોઇડ્સને પૃથ્વી તરફ આવતા અટકાવવામાં આવશે. આ પ્રોજેક્ટને ડબલ એસ્ટરોઇડ રીડાયરેક્શન ટેસ્ટ (Double Asteroid Redirection Test) નામ આપવામાં આવ્યું છે.
આ પ્રોજેક્ટ પર નાસાનાં કેટલાય કેન્દ્રો કાર્યરત છે, જેમાં જ્હોન હોપકિન્સ યુનિવર્સિટી એપ્લાઇડ ફિઝિક્સ લેબનો સમાવેશ થાય છે. અવકાશ સાથે સંબંધિત આ વિશેષ તકનીકમાં ‘કાઇનેટિક ઇમ્પેક્ટર’ તકનીકનો પણ સમાવેશ છે. જેના દ્વારા અવકાશમાં આવેલા એસ્ટરોઇડની ગતિ બદલાશે. તેની વેબસાઇટ પર આ પ્રોજેક્ટની વિગતવાર વિગતો આપતા નાસાએ કહ્યું, “ડાર્ટ એ ગ્રહ સંરક્ષણથી સંબંધિત ટેક્નોલજીની કસોટી છે, જેથી પૃથ્વીને કોઈપણ ખતરનાક એસ્ટરોઇડની અસરોથી બચાવી શકાય.” સરળ શબ્દોમાં કહીએ તો, આ મિશનનો હેતુ પૃથ્વી તરફ આવતા ભયજનક ગ્રહની દિશા બદલવાનો છે.
એક ગ્રહને ફટકારશે એસ્ટરોઇડ
આ માટે નાસાએ એક અવકાશયાન પણ તૈયાર કર્યું છે. જે 6.6 કિલોમીટર પ્રતિ સેકન્ડની ઝડપે આવતા એસ્ટરોઇડને ફટકાર્યા પછી તેની દિશા બદલી દેશે. તે ગ્રહની ભ્રમણકક્ષાની ગતિને બદલવા માટે પૂરતું નાનું હશે, પરંતુ તે ગ્રહને પૃથ્વી તરફ આવતા અટકાવી શકે છે (NASA DART Mission Launch Date) વિશ્વના સૌથી ધનિક વ્યક્તિ એલોન મસ્ક(Elon Musk)ની કંપની સ્પેસએક્સના ફાલ્કન રોકેટની મદદથી આ વર્ષે જુલાઇમાં આ મિશન શરૂ કરવાની યોજના છે. આ મિશનમાં, એસ્ટરોઇડ ડિડિમોસ (Didymos) અને તેના નાના મૂનલેટ ( Moonlet) વિક્ષેપિત થશે.
પૃથ્વી નજીક પસાર કરવાનું લક્ષ્ય
આ બંને એસ્ટરોઇડને પૃથ્વી માટે મોટો ખતરો માનવામાં આવતો નથી, પરંતુ ડાર્ટ મિશનનો ઉદ્દેશ તેમને પૃથ્વીની નજીક પસાર કરવો છે. નાસાનું અવકાશયાન સૌથી પહેલાં નાના મૂનલેટ પર પછાડશે અને ડિડિમોસ સિસ્ટમ આપણા ગ્રહના 11 મિલિયન કિલોમીટરની ત્રિજ્યામાં આવે છે, તે દૂરબીન અને રડાર દ્વારા નિરીક્ષણ કરી શકાય છે, જે અવકાશયાન (NASA DART Mission ) દ્વારા શોધી તેની વેગ અને ભ્રમણકક્ષા પર શું અસર થાય છે. આ ટકરાવાથી ચંદ્રની ગતિ બદલાશે અને તે જ સમયે મોટા ગ્રહની આસપાસના ભ્રમણકક્ષાના સમયગાળામાં કેટલાક મિનિટનો ફેરફાર થશે.
આ પ્રકારની પ્રથમ કસોટી
ડાર્ટની તપાસ ટીમનો એક ભાગ અને એક મીડિયા પ્લેટફોર્મ સાથે વાત કરતા એપીએલ ખગોળશાસ્ત્રી એન્ટ વિંકિને કહ્યું હતું કે, “જો પૃથ્વી તરફની દિશામાં કંઈક આવી રહ્યું હોય તો શું કરવું જોઈએ, આવી સ્થિતિમાં, ડાર્ટ એ પહેલી કસોટી છે જેમાં આપણે પરમાણુ પેકેજનો આશરો લીધા વિના, આપણા ભોંયરામાં બેસીને, રાહ જોતા અને આંગળીઓને પાર પાડ્યા વિના કંઈપણનો બચાવ કરી શકીએ. જોકે અગાઉ વૈજ્ઞાનિકોએ કહ્યું છે કે પરમાણુ હથિયારો પૃથ્વી પર આવતા ગ્રહને રોકે છે, પરંતુ આ સારો વિચાર નથી.
