નવી દિલ્હી: ગણતંત્ર દિવસની અગાઉની સાંજે કોને પદ્મ પુરસ્કાર મળશે તેઓના નામ જાહેર કરવામાં આવ્યાં છે. વર્ષ 2023 માટે, રાષ્ટ્રપતિએ 3 ડબલ કેસ સહિત 106 પદ્મ પુરસ્કારોની સૂચિને મંજૂરી આપી છે. આ યાદીમાં 6 પદ્મ વિભૂષણ, 9 પદ્મ ભૂષણ અને 91 પદ્મશ્રી સામેલ છે. આ વખતે 19 પુરસ્કાર વિજેતા મહિલાઓ છે અને યાદીમાં વિદેશી/NRI/PIO/OCIની શ્રેણીમાંથી 2 વ્યક્તિઓ અને 7 મરણોત્તર પુરસ્કારોનો પણ સમાવેશ થાય છે. 74માં ગણતંત્ર દિવસની પૂર્વ સંધ્યાએ પદ્મ પુરસ્કાર મેળવનાર હસ્તીઓના નામની જાહેરાત કરવામાં આવી છે.
રવીના ટંડન અને નાટુ નાટુ સંગીતકાર એમએમ કીરાવાણીને કલાના ક્ષેત્રમાંથી પદ્મશ્રી પુરસ્કારથી સન્માનિત કરવામાં આવ્યા છે. ઝાકિર હુસૈનને પદ્મ વિભૂષણથી નવાજવામાં આવ્યા છે. ગાયિકા વાણી જયરામને પદ્મ ભૂષણથી નવાજવામાં આવ્યા છે.
રાષ્ટ્રપતિ દ્રૌપદી મુર્મુ દિલીપ મહાલનોબિસને પદ્મ વિભૂષણ પુરસ્કારથી સન્માનિત કરશે. પશ્ચિમ બંગાળનો તાલુકો ધરાવતા ભૂતપૂર્વ ડૉ. દિલીપ મહાલનોબિસને પદ્મ વિભૂષણ એનાયત કરવામાં આવશે. ડૉ. દિલીપ એ જ વ્યક્તિ હતા જેમણે ORSનું સૂત્ર શોધ્યું હતું. તેમને આ એવોર્ડ મરણોત્તર આપવામાં આવી રહ્યો છે. વર્ષ 2022માં ઓક્ટોબર મહિનામાં જ તેમનું અવસાન થયું હતું. બીજી તરફ આંદામાન અને નિકોબારના ડો. રતનચંદ્ર કારને દવાના ક્ષેત્રમાં તેમના યોગદાન બદલ અને ગુજરાતના મહિલા સામાજિક કાર્યકર હીરાબાઈ લોબીને આદિવાસી વિસ્તારમાં તેમના નોંધપાત્ર કાર્ય માટે પદ્મશ્રીથી સન્માનિત કરવાની જાહેરાત કરવામાં આવી છે. જબલપુરના ડો. મુનીશ્વર ચંદ્ર દાવરને ગરીબો અને વંચિતોની સારવાર માટે તબીબી (સસ્તી આરોગ્યસંભાળ) ક્ષેત્રે પદ્મશ્રીથી નવાજવામાં આવ્યા છે.
જણાવી દઈએ કે આઈઝોલના મિઝો લોક ગાયક કેસી રણરેમસાંગીને કલાના ક્ષેત્રમાં પદ્મશ્રીથી નવાજવામાં આવ્યા હતા. તેઓ ત્રણ દાયકા કરતાં વધુ સમયથી મિઝો સાંસ્કૃતિક વારસો (ગયાન-મિઝો)ને બચાવવાનું કામ કરી રહ્યા છે. કોડાગુની પ્રખ્યાત લોક નૃત્યાંગના રાની મચૈયાને કલાના ક્ષેત્રમાં પદ્મશ્રીથી નવાજવામાં આવ્યા છે. તેમણે નૃત્ય દ્વારા કોડાવા સંસ્કૃતિને પ્રોત્સાહન અને જાળવવાનું કામ કર્યું. કાંકેરના ગોંડ આદિવાસી લાકડું કોતરનાર અજય કુમાર માંડવીને કલા (લાકડાની કોતરણી) ક્ષેત્રે પદ્મશ્રીથી નવાજવામાં આવ્યા છે. તેલંગાણાના 80 વર્ષીય ભાષાશાસ્ત્રના પ્રોફેસર બી રામકૃષ્ણ રેડ્ડીને પણ સાહિત્ય અને ભાષાના ક્ષેત્રમાં પદ્મશ્રીથી નવાજવામાં આવ્યા છે.
આ ઉપરાંત જલપાઈગુડી જિલ્લાના તોટોપારા ગામના ધનીરામ ટોટોને પદ્મશ્રીથી નવાજવામાં આવ્યા છે. ડાંગકા ભાષાના સંરક્ષક ટોટોને સાહિત્ય અને શિક્ષણ ક્ષેત્રે તેમના કાર્ય માટે સન્માનિત કરવામાં આવ્યા છે. મંડીના ઓર્ગેનિક ખેડૂત નેકરામ શર્માને પણ કૃષિ ક્ષેત્રે પદ્મશ્રીથી નવાજવામાં આવ્યા છે. તેમણે નવ અનાજની પરંપરાગત પાક પદ્ધતિને પુનર્જીવિત કરવાનું કામ કર્યું. આત્મનિર્ભર નાના ખેડૂત તુલા રામ ઉપ્રેતી (98 વર્ષ)ને કૃષિ ક્ષેત્રે પદ્મશ્રીથી નવાજવામાં આવ્યા છે. તે માત્ર પરંપરાગત પદ્ધતિઓનો ઉપયોગ કરીને જૈવિક ખેતી કરે છે. ઈરુલા જાતિના વાડીવેલ ગોપાલ અને માસી સદૈયાનને ખતરનાક અને ઝેરી સાપને પકડવામાં તેમની કુશળતા બદલ સામાજિક કાર્યના ક્ષેત્રમાં પદ્મશ્રી પુરસ્કારથી નવાજવામાં આવ્યા હતા.
કાકીનાડા સ્થિત સામાજિક કાર્યકર શંકુર્ત્રી ચંદ્ર શેખરને સામાજિક કાર્ય (પોષણક્ષમ આરોગ્યસંભાળ) ક્ષેત્રે પદ્મશ્રીથી નવાજવામાં આવ્યા હતા. તેમણે જીવનભર જરૂરિયાતમંદ લોકોને મફત તબીબી અને શિક્ષણ સેવાઓ પૂરી પાડી. પયન્નુરના ગાંધીવાદી અને સ્વાતંત્ર્ય સેનાની વી પી અપ્પુકુટ્ટન પોદુવાલમને સામાજિક કાર્ય (ગાંધી) ક્ષેત્રે પદ્મશ્રીથી નવાજવામાં આવ્યા હતા. આદિવાસી હો ભાષાના વિદ્વાન જનમ સિંહ સોયાને સાહિત્ય અને શિક્ષણ (હો ભાષા) ક્ષેત્રે પદ્મશ્રી પુરસ્કાર આપવામાં આવ્યો છે. તેઓ આ ભાષાના જતન અને સંવર્ધન માટે 4 દાયકાથી કામ કરી રહ્યા છે. નાગા સામાજિક કાર્યકર રામકુઇવાંગબે ન્યુમેને પદ્મશ્રીથી નવાજવામાં આવ્યા છે. તેણે પોતાનું જીવન હેરકા ધર્મના સંરક્ષણ અને પ્રચાર માટે સમર્પિત કર્યું.
જબલપુરના ડૉ. મુનીશ્વર ચંદર દાવર છેલ્લા 50 વર્ષથી વંચિત લોકોની સારવાર કરી રહ્યા છે, જેમને ચિકિત્સા (એફોર્ડેબલ હેલ્થકેર)ના ક્ષેત્રમાં પદ્મશ્રીથી નવાજવામાં આવ્યા છે. સિદ્દી આદિવાસી સામાજિક કાર્યકર અને નેતા હીરાબાઈ લોબીને પદ્મશ્રીથી નવાજવામાં આવ્યા છે, તેમણે ગુજરાતના સિદ્ધિ સમુદાયની સુધારણા માટે પોતાનું જીવન સમર્પિત કર્યું હતું. નોર્થ સેન્ટીનેલથી 48 કિમી દૂર આવેલા ટાપુમાં જારાવા જનજાતિ સાથે કામ કરતા આંદામાનના નિવૃત્ત સરકારી ડૉક્ટર રતન ચંદ્રાકરને પદ્મશ્રીથી નવાજવામાં આવ્યા છે.
