નવી દિલ્હી: 500 અને 1000 રૂપિયાની જૂની નોટોને બંધ કરવાનો એટલે કે નોટબંધીનાં કેન્દ્ર સરકારનાં નિર્ણયને સુપ્રીમ કોર્ટે યોગ્ય ગણાવી મંજૂરી આપી દીધી છે. સુપ્રીમ કોર્ટની પાંચ જજોની બેન્ચે નોટબંધી મામલે પોતાનો ચુકાદો આપ્યો હતો. જેમાં 5 જજો પૈકી 4 જજ આ મામલે સહેમત હતા પરંતુ એક જજનો અભિપ્રાય જુદો હતો. સુપ્રીમ કોર્ટે આજે પોતાનો ચુકાદો આપતાં નોટબંધીને પડકારતી 58 અરજીઓ ફગાવી દીધી હતી. કોર્ટે કહ્યું કે નોટબંધીના નિર્ણયની પ્રક્રિયામાં કોઈ અડચણ નથી. પાંચ જજોની બેન્ચે બહુમતીના આધારે આ નિર્ણય આપ્યો હતો. જેમાંથી 4 જજોએ નોટબંધીના સમર્થનમાં ચુકાદો આપ્યો હતો. જોકે, જસ્ટિસ બી.વી. નાગરત્ને નોટબંધીને ગેરકાયદેસર ગણાવી છે.
જસ્ટિસ નાગરત્ને શું કહ્યું?
સુપ્રીમ કોર્ટમાં 5 જજની બેન્ચે નોટબંધી પર આ ચુકાદો આપ્યો હતો. જસ્ટિસ અબ્દુલ નઝીર આ બેંચની અધ્યક્ષતા કરી રહ્યા હતા. જસ્ટિસ બી.વી. નાગરત્ન, જસ્ટિસ એ.એસ. બોપન્ના, જસ્ટિસ વી. રામસુબ્રમણ્યમ અને જસ્ટિસ બી.આર. આમાં જસ્ટિસ બી.વી. નાગરત્ન નોટબંધીના નિર્ણય સાથે અસંમત હતા. તેમણે અચાનક નોટબંધીને ગેરકાયદેસર ગણાવી હતી. તેમણે કહ્યું કે રૂ. 500 અને રૂ. 1000ની નોટોની આખી શ્રેણીનું વિમુદ્રીકરણ ગંભીર બાબત છે અને કેન્દ્ર સરકાર માત્ર ગેઝેટ નોટિફિકેશન દ્વારા આ કરી શકે નહીં. તેમણે કહ્યું કે નોટબંધી કાયદા દ્વારા થવી જોઈતી હતી. તેમણે કહ્યું કે આરબીઆઈએ નોટબંધી માટે સ્વતંત્ર રીતે કામ કર્યું નથી અને માત્ર કેન્દ્રના નિર્ણયને મંજૂરી આપી છે. સરકાર તરફથી નોટબંધીનો પ્રસ્તાવ આવ્યો હતો. આરબીઆઈનો અભિપ્રાય માંગવામાં આવ્યો હતો. આરબીઆઈ એક્ટની કલમ 26(2) નો ઉલ્લેખ કરતા તેમણે કહ્યું કે રિઝર્વ બેંકના અભિપ્રાયને કોઈપણ રીતે ભલામણ તરીકે ગણી શકાય નહીં.
જસ્ટિસ નાગરત્ને કહ્યું, “નોટબંધીના કાયદા પર સંસદમાં ચર્ચા થવી જોઈતી હતી. આ પ્રક્રિયા માત્ર ગેઝેટ નોટિફિકેશનથી થવી જોઈતી ન હતી. દેશ માટે આટલો મહત્વપૂર્ણ મુદ્દો સંસદ સમક્ષ મૂકવો જોઈતો હતો. આરબીઆઈનો રેકોર્ડ પ્રસ્તુત છે, તે કેન્દ્ર સરકારની ઈચ્છા મુજબ લખાયેલું છે. આ દર્શાવે છે કે આરબીઆઈ તરફથી કોઈ અરજી કે ભલામણ નથી. આ સમગ્ર કવાયત 24 કલાકમાં કરવામાં આવી હતી.” તેમણે કહ્યું કે આરબીઆઈ પણ ચલણની તમામ શ્રેણી પર પ્રતિબંધ મૂકી શકે નહીં, કારણ કે કલમ 26(2) હેઠળ કોઈપણ શ્રેણીનો અર્થ બધી શ્રેણી નથી.
કોણ છે B.V. નાગરત્ન?
B.V. . નાગરત્ન સુપ્રીમ કોર્ટના પૂર્વ ચીફ જસ્ટિસ ઇએસ વેંકટરામૈયાની પુત્રી છે. તેમનો જન્મ 30 ઓક્ટોબર 1962ના રોજ થયો હતો. 1987 માં, તેમણે વકીલ તરીકે પ્રેક્ટિસ શરૂ કરી. 20 વર્ષ સુધી કાયદાની પ્રેક્ટિસ કર્યા બાદ તેમને 2008માં કર્ણાટક હાઈકોર્ટમાં વધારાના જજ બનાવવામાં આવ્યા હતા. બે વર્ષ પછી, તેમને કાયમી ન્યાયાધીશ તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા. 2021માં તત્કાલિન રાષ્ટ્રપતિ રામનાથ કોવિંદ બી.વી. નાગરત્નને સુપ્રીમ કોર્ટના જજ તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા. સુપ્રીમ કોર્ટના જસ્ટિસ બીબી નાગરત્ન દેશની પ્રથમ મહિલા ચીફ જસ્ટિસ બની શકે છે. જો વરિષ્ઠતાની દૃષ્ટિએ જોવામાં આવે તો તેને 2027માં આ તક મળી શકે છે. અગાઉ જસ્ટિસ નાગરત્નના પિતા ES વેંકટરામૈયા પણ સુપ્રીમ કોર્ટના મુખ્ય ન્યાયાધીશ તરીકે સેવા આપી ચૂક્યા છે. ભૂતપૂર્વ ન્યાયાધીશોએ ઘણા મંચો પર ઉલ્લેખ કર્યો છે કે દેશને એક મહિલા મુખ્ય ન્યાયાધીશ આપવાનો સમય આવી ગયો છે. આવી સ્થિતિમાં એવું માનવામાં આવે છે કે દેશના પ્રથમ મહિલા ચીફ જસ્ટિસ બી.વી. નાગરત્ન હોઈ શકે.
