હવાઈ હુમલાની ચેતવણી માટેના સાયરન, અંધારપટ્ટ, સ્થળાંતર અને આત્મસુરક્ષા તાલીમ સહિતની મૉકડ્રીલમાં 57,000થી વધુ સ્વયંસેવકો અને કર્મચારીઓ ભાગ લેશે
ભારત સરકારના ગૃહ મંત્રાલય દ્વારા સમગ્ર દેશમાં 7 મે, 2025ના રોજ નાગરિક સંરક્ષણ મૉકડ્રીલ યોજાનાર છે. આ અદ્ભુત અને મહત્વપૂર્ણ કવાયતનો મુખ્ય હેતુ નાગરિકોને દુશ્મન દેશની શક્ય હવાઈ હુમલાની સ્થિતિમાં આત્મસુરક્ષા માટે તૈયારી આપવાનો છે. જમ્મુ-કાશ્મીરના પહેલગામમાં 22 એપ્રિલે થયેલા આતંકવાદી હુમલા પછી રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા સંદર્ભે ચિંતાઓ વધી છે. જેના પગલે કેન્દ્ર સરકારે દેશના કેટલાક મહત્ત્વના રાજ્યોમાં નાગરિક સંરક્ષણ મોકડ્રિલ યોજવાનો નિર્ણય લીધો છે. ગુજરાત, જે પાકિસ્તાનની સરહદ સાથે જોડાયેલું રાજ્ય છે, તેમાં 16 સ્થળોએ આ મૉકડ્રીલ યોજાશે. આ સ્થળોમાં વડોદરા, અમદાવાદ, સુરત, ગાંધીનગર, કંડલા, ઓખા, કચ્છ, મહેસાણા, ટ્યુબ, લવનગર, કાકરાપાર, અંકલેશ્વર, નવસારી, નર્મદા, જામનગર અને વાડીનારનો સમાવેશ થાય છે. આ મૉકડ્રીલ દરમિયાન હવાઈ હુમલાની ચેતવણી આપતા સાયરન વગાડવામાં આવશે, શહેરના ખાસ વિસ્તારોમાં સ્ટ્રીટલાઈટો, ટોલ નાકા અને હાઈવે પર અંધારપટ્ટ (ક્રેશ બ્લેકઆઉટ) થશે. આમ, દુશ્મન દેશના વિમાનોને ટાર્ગેટ ન જોઈ શકે તે હેતુથી વીજ પુરવઠો બંધ કરાશે. મહત્વની સરકારી અને ખાનગી બિલ્ડિંગોને છુપાવવાની વ્યવસ્થા પણ અમલમાં મૂકાશે. મોકડ્રીલનો મહત્વપૂર્ણ ભાગ એટલે સ્થળાંતર વ્યવસ્થા. ખાસ કરીને શાળા અને કોલેજના વિદ્યાર્થીઓ અને સામાન્ય નાગરિકોને એવી પરિસ્થિતિમાં કેવી રીતે તટસ્થ અને સુરક્ષિત રહેવું તે માટેની તાલીમ આપવામાં આવશે. લોકોની સલામતી માટે ઈમરજન્સી સ્થળાંતરનું પણ રિહર્સલ કરાશે.
પાંચ દાયકા પછી ફરી એકવાર અંધારપટ્ટની પ્રક્રિયા
આ પ્રકારની અંધારપટ્ટ (બ્લેકઆઉટ) વ્યવસ્થા છેલ્લી વખત કારગિલ યુદ્ધ દરમિયાન વર્ષ 1999માં કરવામાં આવી હતી. આજના યુવાનો માટે આ એક નવી અનુભૂતિ હશે. તેથી તેમને આત્મસુરક્ષા, સુરક્ષિત સ્થળે જવાની રીતો અને જોખમના સમયમાં યોગ્ય પ્રતિક્રિયા શીખવવી જરૂરી છે. નાગરિકોની જાગૃતિ અને સહકાર દ્વારા માત્ર સરકાર જ નહીં, સમગ્ર સમાજ મળીને રાષ્ટ્રીય સુરક્ષાને બળ આપશે.
વીડિયો કોન્ફરન્સ દ્વારા ઉચ્ચ સ્તરીય સંકલન
મંગળવારે યોજાયેલી રાજ્ય સ્તરની વિડિયો કોન્ફરન્સમાં કલેક્ટર, મ્યુનિસિપલ કમિશનરો, પોલીસ અધિકારીઓ, વીજ કંપનીઓના અધિકારીઓ, રોડ એન્ડ બિલ્ડિંગ વિભાગ અને નેશનલ હાઈવે ઓથોરિટી સહિતના તમામ વડાઓએ ભાગ લીધો હતો. આ મીટિંગમાં અલગ-અલગ વિભાગોને તેમની જવાબદારીઓ સોંપવામાં આવી. ગાંધીનગરથી તમામ અધિકારીઓને તેમના વિભાગોમાં રિપોર્ટ કરવા માટે સૂચનાઓ અપાઈ છે.
મોટી સંખ્યામાં સ્વયંસેવકો ખડેપગે રહેશે
આ મૉકડ્રીલમાં કુલ 57,000 જેટલા સ્વયંસેવકો અને કર્મચારીઓ ભાગ લેશે. જેમાં 13,000 નાગરિક સંરક્ષણના સ્વયંસેવકો તથા 44,000 હોમગાર્ડસનો સમાવેશ થાય છે. તેમનું મુખ્ય કાર્ય જાહેર સ્પીકરો દ્વારા સૂચનાઓ આપવી, લોકોનું માર્ગદર્શન કરવું અને લોકોને અંધારપટ્ટના સમયે ઘરમાં રહેવા પ્રોત્સાહન આપવું રહેશે.
સાંપ્રત પરિસ્થિતિમાં આવા અભ્યાસની જરૂર
વિશેષજ્ઞોના મતે, જે રીતે આંતરરાષ્ટ્રીય સંબંધોનું તાણ વધી રહ્યું છે, તેવી સ્થિતિમાં નાગરિકો માટે આત્મસુરક્ષા, બચાવ અને સુરક્ષિત સ્થળાંતરની પ્રક્રિયા અંગે જાગૃત થવું અનિવાર્ય છે. હાલમાં મોટાભાગના લોકો માટે આ પ્રકારની સ્થિતિઓ અજાણી છે. તેથી સરકાર દ્વારા આવા અભ્યાસો હવે ફરજિયાત બની રહ્યા છે.
