અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ પશ્ચિમ એશિયાના પ્રવાસે છે. આ પ્રવાસનો તેમનો પ્રથમ પડાવ સાઉદી અરેબિયા હતો, જ્યાં તેમણે ક્રાઉન પ્રિન્સ મોહમ્મદ બિન સલમાન સાથે મુલાકાત કરી. ટ્રમ્પે આ દરમિયાન સાઉદી અરેબિયા સાથે 142 અબજ ડોલરના સોદા-કરાર થયા હોવાનો દાવો કર્યો અને પોતાના પ્રવાસને સફળ ગણાવ્યો. તેમનો આ સમગ્ર પ્રવાસ વેપાર પર કેન્દ્રિત જોવા મળ્યો. જોકે આ પ્રવાસ દરમિયાન એક ખાસ દૃશ્યએ સમગ્ર વિશ્વનું ધ્યાન આકર્ષ્યું. આ દૃશ્ય હતું ટ્રમ્પની સીરિયાના કાર્યકારી રાષ્ટ્રપતિ અહમદ અલ-શરા સાથેની મુલાકાતનું.
આ દૃશ્ય આશ્ચર્યજનક હતું કારણ કે આ તે જ અહમદ અલ-શરા છે જેને એક સમયે અબુ મોહમ્મદ અલ-ગોલાની તરીકે ઓળખવામાં આવતો હતો. આ નામ યાદ રાખવું મહત્વપૂર્ણ છે કારણ કે એક સમયે આતંકવાદી સંગઠન અલ-કાયદા સાથેના જોડાણને કારણે અમેરિકાએ તેને આતંકવાદી જાહેર કર્યો હતો અને તેના પર 1 કરોડ ડોલરનું ઇનામ પણ રાખ્યું હતું.
અહમદ અલ-શરા ઉર્ફે અબુ મોહમ્મદ અલ-ગોલાની કોણ છે?
અહમદ અલ-શરા અને ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પની મુલાકાત માટે પસંદ કરાયેલો દેશ પણ ખૂબ મહત્વ ધરાવે છે કારણ કે 1982માં તેનો જન્મ સાઉદી અરેબિયામાં જ થયો હતો. કેટલાક અન્ય સ્ત્રોતો તેના જન્મના વર્ષ અંગે સ્પષ્ટતા નથી આપતા. જોકે એવું જાણવા મળે છે કે શરાનું કુટુંબ પાછળથી સીરિયાની રાજધાની દમાસ્કસ પહોંચી ગયું, જ્યાં માઝેહ વિસ્તારમાં તેનું બાળપણ વીત્યું.
અહમદ અલ-શરાનું મૂળ સીરિયાની ગોલાન હાઇટ્સ સાથે જોડાયેલું હોવાનું કહેવાય છે. આ જ કારણે તેનું જૂનું નામ અબુ મોહમ્મદ અલ-ગોલાની પડ્યું. એવો દાવો છે કે તેના દાદાને 1967માં ગોલાન હાઇટ્સમાંથી ભાગવું પડ્યું હતું. આનું કારણ હતું ઇઝરાયેલ અને આરબ દેશો વચ્ચે થયેલું યુદ્ધ, જે પછી ઇઝરાયેલે સીરિયાની ગોલાન હાઇટ્સ પર કબજો કરી લીધો હતો અને અહીં રહેતા હજારો મુસ્લિમોને ભાગવું પડ્યું હતું.
આતંકવાદી સંગઠનોથી દૂર થવાની અસર
અહમદ અલ-શરાની આતંકવાદી સંગઠનોથી દૂર થવાની અસર સીરિયામાં દેખાવા લાગી. ઇદલિબ વિસ્તારમાં શરાના નેતૃત્વમાં સીરિયાના રાષ્ટ્રપતિ બશર અલ-અસદ અને આઇએસઆઇએસના પ્રભાવને નકારીને એક અલગ સરકારની રચના થઈ. આ સરકાર બાકીના સીરિયાની તુલનામાં અલગ રીતે શાસન માટે જાણીતી હતી, જ્યાં શિક્ષણ, આરોગ્ય અને બાંધકામના કામો ચાલુ રહ્યા. આ ઉપરાંત આ સમગ્ર વિસ્તારમાં શરિયા કાયદો પણ લાગુ હતો. 2024માં સીરિયાના રાષ્ટ્રપતિ બશર અલ-અસદને સત્તામાંથી ઉખાડી ફેંકવા પહેલાં અહમદ અલ-શરા ઇદલિબનું જ નેતૃત્વ કરી રહ્યો હતો.
સીરિયામાં શાસન સ્થાપવાથી લઈને ટ્રમ્પ સાથે મુલાકાત સુધીનો પ્રવાસ
ડિસેમ્બર 2024માં સીરિયાના તત્કાલીન રાષ્ટ્રપતિ બશર અલ-અસદનું તખ્તાપલટ કર્યા બાદ દેશમાં શરાના નેતૃત્વમાં સરકારની રચના થઈ. એવું કહેવાય છે કે અસદને 20 વર્ષ સુધી સત્તામાં રાખનાર રશિયા યુક્રેન સાથેના યુદ્ધમાં વ્યસ્ત હતું અને ઇરાન ઇઝરાયેલ સાથેના સંઘર્ષમાં ફસાયેલું હતું. આનો ફાયદો અહમદ અલ-શરાએ ઉપાડ્યો અને તેના લડવૈયાઓ સાથે સીરિયામાં એક પછી એક શહેરો પર કબજો કરી લીધો. આખરે તેના જૂથે સીરિયાની રાજધાની દમાસ્કસ પર કબજો કર્યો અને બશર અલ-અસદને દેશ છોડીને ભાગવું પડ્યું.
અહમદ અલ-શરાએ પોતાની સત્તા સ્થાપિત કરીને સીરિયામાં અસદના કથિત ક્રૂર શાસનનો અંત લાવવાની વાત કરી. તેણે દેશની આર્થિક સ્થિતિ અને લોકોના જીવનને સરળ બનાવવાની પણ વાત કરી. આ માટે તેને તુર્કી, સાઉદી અરેબિયા અને કતારનો સાથ મળ્યો. ટૂંક સમયમાં લડવૈયાઓની ગણવેશમાં ફરતો શરા સૂટ અને ટાઈમાં જોવા મળવા લાગ્યો. આ દરમિયાન વિશ્વભરના અનેક નેતાઓ તેની મુલાકાતે પહોંચ્યા.
જોકે સીરિયામાં બશર અલ-અસદની સત્તામાંથી બરખાસ્તગી બાદ તેમના સમુદાયમાંથી આવતા અલવી મુસ્લિમોની મુશ્કેલીઓ વધી. અહમદ અલ-શરાએ વચન આપ્યું હતું કે તેના નેતૃત્વમાં સીરિયામાં તમામ સમુદાયોનું સન્માન થશે પરંતુ આરોપ છે કે હયાત તહરીર-અલ શામના લડવૈયાઓએ સેંકડો લઘુમતી અલવી મુસ્લિમોની હત્યા કરી છે. અલવી મુસ્લિમોનો વર્ગ ઇસ્લામમાં શિયા સમુદાયથી જ અલગ થયો છે. આ ઘટનાઓની અનેક દેશોએ નિંદા કરી પરંતુ અમેરિકા તરફથી આ મામલે મૌન પ્રતિસાદ જ આવ્યો.
ટ્રમ્પની અલ-શરા સાથેની મુલાકાત શા માટે ખાસ છે?
સીરિયા પર લાદવામાં આવેલા પ્રતિબંધો તે સમયના રાષ્ટ્રપતિ બશર અલ-અસદના શાસન દરમિયાન લગાવવામાં આવ્યા હતા જેથી તેમની સરકારની અર્થવ્યવસ્થા પર દબાણ બનાવી શકાય. અસદને ડિસેમ્બરમાં સત્તામાંથી હટાવી દેવાયા હતા. બાયડન અને ટ્રમ્પ બંને સરકારોએ અસદના હટ્યા બાદ પણ પ્રતિબંધો ચાલુ રાખ્યા હતા, કારણ કે તેઓ અલ-શરાના ઇરાદાને તપાસવા માગતા હતા. આખરે ટ્રમ્પે 14 મેના રોજ અલ-શરા સાથે મુલાકાત કરીને આ પ્રતિબંધો હટાવવાની જાહેરાત કરી.
જો જોવામાં આવે તો સાઉદી અરેબિયામાં અલ-શરા સાથે યુએસ રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પની મુલાકાતને એક મોટી રાજદ્વારી અને રાજકીય ઘટના માનવામાં આવી રહી છે. કારણ એ છે કે આ પહેલી વાર છે જ્યારે કોઈ અમેરિકન રાષ્ટ્રપતિએ એવી વ્યક્તિ સાથે વાત કરી છે અને તેમને મળ્યા છે જે એક સમયે આતંકવાદી સંગઠનોનો ભાગ હતો. જોકે આ નવી સીરિયન સરકાર સાથે અમેરિકાના સંબંધો કઈ દિશામાં આગળ વધે છે તે જોવાનું બાકી છે.
