નવી દિલ્હીઃ (New Delhi) સ્વચ્છ ભારત અભિયાન (Swachh Bharat Mission) હેઠળ 1 ઓક્ટોબરે સ્વચ્છતા રેન્કિંગ જાહેર કરવામાં આવ્યું હતું. જેમાં સમગ્ર ભારતમાં ઈન્દોરને (Indore) છઠ્ઠી વખત પ્રથમ સ્થાન મળ્યું છે. બીજા ક્રમે સુરત (Surat) રહ્યું છે. બીજી તરફ મોટા રાજ્યોમાં મધ્યપ્રદેશને પ્રથમ સ્થાન આપવામાં આવ્યું છે. નાના રાજ્યોમાં ત્રિપુરા પ્રથમ ક્રમે છે. તમામ વિજેતા શહેરોને અભિનંદન આપતાં રાષ્ટ્રપતિ (President) દ્રૌપદી મુર્મુએ સમગ્ર દેશમાં ઈન્દોર મોડલ લાગુ કરવાની જરૂરિયાત પર ભાર મૂક્યો હતો. આવાસ અને શહેરી બાબતોના મંત્રાલયે માહિતી આપી હતી કે સ્વચ્છ સર્વેક્ષણ 2022 પુરસ્કારોમાં મધ્યપ્રદેશના ઈન્દોરને સતત છઠ્ઠી વખત ભારતના સૌથી સ્વચ્છ શહેર તરીકે સ્થાન આપવામાં આવ્યું છે. જ્યારે બીજા ક્રમે સુરતે પણ પોતાનું સ્થાન જાળવી રાખ્યું છે. બીજી તરફ 40 લાખથી વધુ વસ્તી વાળા શહેરમાં સુરતે દેશમાં પ્રથમ ક્રમ મેળવ્યો છે.
- આ વર્ષે મોટા શહેરોની શ્રેણીમાં ઈન્દોર અને સુરતે પોતાનું ટોચનું સ્થાન જાળવી રાખ્યું
- 100થી ઓછી શહેરી સ્થાનિક સંસ્થાઓ ધરાવતા રાજ્યોમાં ત્રિપુરા ટોચ પર
- એક લાખથી ઓછી વસ્તી ધરાવતા ગંગા કિનારે આવેલા શહેરોમાં બિજનૌર પ્રથમ ક્રમે
- સર્વેમાં મહારાષ્ટ્રના દેવલાલીને દેશમાં સૌથી સ્વચ્છ કેન્ટોન્મેન્ટ બોર્ડ તરીકે પસંદ કરવામાં આવ્યું
- 40 લાખથી વધુ વસ્તી વાળા શહેરમાં સુરતે દેશમાં પ્રથમ ક્રમ મેળવ્યો
કેન્દ્રના વાર્ષિક સ્વચ્છ સર્વેક્ષણમાં ઈન્દોરને સતત છઠ્ઠી વખત સૌથી સ્વચ્છ શહેર જાહેર કરવામાં આવ્યું હતું જ્યારે સુરત અને નવી મુંબઈએ અનુક્રમે બીજું અને ત્રીજું સ્થાન મેળવ્યું હતું. સર્વેના પરિણામો શનિવારે જાહેર કરવામાં આવ્યા હતા. ‘સ્વચ્છ સર્વેક્ષણ પુરસ્કાર 2022’ માં શ્રેષ્ઠ પ્રદર્શન કરનારા રાજ્યોની શ્રેણીમાં મધ્યપ્રદેશે પ્રથમ સ્થાન મેળવ્યું છે. ત્યારબાદ છત્તીસગઢ અને મહારાષ્ટ્ર છે. ઈન્દોર અને સુરતે આ વર્ષે મોટા શહેરોની શ્રેણીમાં તેમનું ટોચનું સ્થાન જાળવી રાખ્યું છે. જ્યારે વિજયવાડાએ નવી મુંબઈ સામે ત્રીજું સ્થાન ગુમાવ્યું છે.
કયા નંબરે કયા રાજ્યો
સર્વેના પરિણામો અનુસાર ત્રિપુરા 100થી ઓછી શહેરી સ્થાનિક સંસ્થાઓ ધરાવતા રાજ્યોમાં ટોચ પર છે. રાષ્ટ્રપતિ દ્રૌપદી મુર્મુએ શનિવારે અહીં એક કાર્યક્રમમાં વિજેતાઓને ઈનામો આપ્યા. આ પ્રસંગે કેન્દ્રીય આવાસ અને શહેરી બાબતોના મંત્રી હરદીપ સિંહ પુરી અને અન્યો પણ હાજર હતા. એક લાખથી ઓછી વસ્તી ધરાવતા શહેરોની શ્રેણીમાં મહારાષ્ટ્રનું પંચગની પ્રથમ સ્થાને છે. આ પછી છત્તીસગઢના પાટણ (એનપી) અને મહારાષ્ટ્રના કરહડનો સમાવેશ થાય છે. એક લાખથી વધુ વસ્તીની શ્રેણીમાં હરિદ્વાર ગંગાના કિનારે સૌથી સ્વચ્છ શહેર રહ્યું. આ પછી વારાણસી અને ઋષિકેશ આવ્યા.
સર્વેના પરિણામો અનુસાર એક લાખથી ઓછી વસ્તી ધરાવતા ગંગા કિનારે આવેલા શહેરોમાં બિજનૌર પ્રથમ સ્થાને છે. ત્યારબાદ અનુક્રમે કન્નૌજ અને ગઢમુક્તેશ્વરનું સ્થાન હતું. સર્વેમાં મહારાષ્ટ્રના દેવલાલીને દેશનું સૌથી સ્વચ્છ કેન્ટોન્મેન્ટ બોર્ડ જાહેર કરવામાં આવ્યું હતું. સ્વચ્છ સર્વેક્ષણની સાતમી આવૃત્તિ સ્વચ્છ ભારત મિશન (શહેરી) ની પ્રગતિનો અભ્યાસ કરવા અને વિવિધ સ્વચ્છતા માપદંડોના આધારે શહેરી સ્થાનિક સંસ્થાઓ (યુએલબી) ને રેન્ક આપવા માટે હાથ ધરવામાં આવી હતી.
ઈન્દોર 8 વર્ષ પહેલા રેન્કિંગમાં 200થી પણ નીચે હતું
ઇન્દોરે સ્વચ્છતાની યાત્રામાં સફળતા મેળવવા માટે સખત મહેનત કરી. આઠ વર્ષ પહેલા સ્વચ્છતા રેન્કિંગમાં શહેર 200થી નીચેના ક્રમે હતું. ત્યારબાદ શહેરમાં કચરો એકત્ર કરવાની કામગીરી એ ટુ ઝેડ કંપનીની જવાબદારી હતી. ધારાસભ્ય માલિની ગૌરે મેયરનું પદ સંભાળ્યું અને સ્વચ્છતા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કર્યું. તત્કાલીન મ્યુનિસિપલ કમિશનર મનીષ સિંહે ખાનગી કંપનીઓને બદલે કોર્પોરેશનના કર્મચારીઓના આધારે ડોર ટુ ડોર ગાર્બેજ કલેક્શન સિસ્ટમ શરૂ કરી અને ધીમે ધીમે ઈન્દોર સ્વચ્છ શહેરોની શ્રેણીમાં આગળ આવી ગયું.
